Knjiga Arčibalda Rajsa - Zločini austrougarskih trupa u Srbiji 1914/15.

Jedna od tragedija po kojoj je Prvi svetski rat ostao zapamćen su masovni zločini nad civilnim stanovništvom. Među najmasovnijima bili su zločini austrougarskih trupa nad srpskim stanovništvom. Broj žrtava se procenjuje na oko 4.000, među njima veliki broj žena, dece i staraca.

Vesti o obimu zločina austrouagrske vojske u Srbiji dovele su do formiranja nezavisne istražne komisije, koja je u prvoj polovini 1915. obišla Srbiju i prikupila brojne dokaze o njima. Na čelu komisije bio je ugledni švajcarski hemičar i kriminolog dr Rudolf Arčibald Rajs. On lično je bio šokiran prizorima koje je tamo zatekao i dokazima koje je prikupio. Izveštaje komisije i svoje lične impresije objavio je na engleskom jeziku 1916. u Londonu, u publikaciji koje se nalazi u vitrini.

Rajs se posle objavljivanja ove knjige vratio u Srbiju. Zajedno sa jedinicama srpske vojske povlačio se preko Albanije, i zajedno sa njima ušao u oslobođeni Beograd. Kasnije je napisao još jednu knjigu o austrougarskim, nemačkim i bugarskim zločinima u Srbiji od 1915. do 1918. godine.

Ostao je da živi u Srbiji. Preminuo je u Beogradu 8. avgusta 1929, od posledica moždanog udara. Tokom života u Srbiji, upoznao je i loše strane srpskog mentaliteta, i o tome napisao knjigu na fancuskom Čujte, Srbi! koja je na srpskom jeziku objavljena tek 2004.

Po Rajsovoj poslednjoj želji, njegovo srce je sahranjeno u kapeli na Kajmakčalanu. Urnu u kojoj se ono nalazilo razbili su tokom Drugog svetskog rata bugarski vojnici, a srce je nestalo. Danas se u kapeli nalazi prazna restaurirana urna.